BAB 1 : KEMUNCULAN DAN PERKEMBANGAN NASIOLISME DI ASIA TENGGARA

IMPERIALISME BARAT DI ASIA TENGGARA

- Merujuk dasar sesebuah negarta untuk meluaskan pengaruh dan wilayahnya dengan menjajah negara lain untuk kepentingan mereka sendiri.omgan ke perlabuhan unutk dieksport.Dan telah berlaku sejak kelahiran empayar Yunani dan Rom.Namun pada abad ke-15 imperialisme telah berlaku apabila kuasa barat mula menguasi wilayah-wilayah di Amerika Latin, Afrika dan Asia.

1. Kuasa barat yang terlibat dengan imperialisme di Asia Tenggara ialah

a) Portugal

b) Sepanyol

c) Britain

d) Perancis

e) Amerika Syarikat

2. Imperrialisme Barat awalnya berlaku secar tidak langsung dan bertujuan untuk menguasai kepentingan perdagangan rempah sahaja.

3. Namun, selepas Revolusi Perindustrian di Eropah telah memperhatikan persaingan antara kuasa Barat untuk mendapatkan pasaran dan bahan mentah.

4. Menjelang tahun 1941 seluruh Asia Tenggara telah di juasai oleh imperialis Barat kecuali Thailand.

5. Imperialis Barat tertarik dengan negara-negara Asia Tenggara disebabkan oleh :

a) Kedudukan strategik

b) Asia Tenggara mempunyai tanah yang subur,

c) Penguasaan Asia Tenggara menjamin pasaran yang luas bagi barangan kilang imperialisme Barat.

Perubahan sistem politik

1. Kuasa Barat telah memperkenalkan sisitem birokrasi Barat bagi menggantikan sistem pertahanan beraja

.Ciri-cirinya :

a) Penubuhan kerajaan pusat melalui penyatuan wilayah-wilayah tanah jajahan.

b) Pelantikan Gabenor Jeneral sebagai ketua pentadbir di tanah jajahan

c) Pelaksanaan pentadbiran melalui biro (jabatan)

d) Pelantikan pegawai Barat sebagai ketua biro

e) Pengenalan undang-undang Barat.

1. Gerakan nasionalisme di Asia Tenggara terbahagi kepada 2 tahap.

2. Perjuangan setiap tahap berbeza dari corak,fahaman dan matlamatnya.

 

Perkembangan nasionalisme di Filipina.

Tahap Pertama

1.Gerakan nasionalisme yang pertama di Asia Tenggara,gerakan ini dipimpin oleh Jose Rizal yang disokong kuat oleh golongan pertengahan berpendidikan Barat.

2. Tuntutan golongan ini supaya :

i) Filipina dijadikan wilayah Sepanyol.

ii) Bangsa Filipina diberikan hak yang sama seperti bangsa Sepanyol.

iii) Diberikan kebebasan untuk bersuara.

3. Tindakan Sepanyol untuk tidak melayan tuntutan ini memyebabkan JOse Rizal menubuhkan Liga Filipina.

4.Jose Rizal telah dibuang negeri dan akhirnya dijatuhi hukuman bunuh atas tuduhan terlibat dalam pemberontakan.

Tahap Kedua

1. Bermula apabila penubuhan Katipunan oleh Andres Bonifacio yang melancarkan penentangan secara radikal terhadap Sepanyol.

2. Matlamat perjuangan Katipunan adalah untuk menyatupadukan bangsa Filipina dan mencapai kemerdekaan melalui revolusi.

3. Pada tahun 1896 Katipunan melancarkan revolusi bersenjata untuk menggulingkan kerajaan Sepanyol,namun telah gagal

4. Bonifacio telah dihukum mati pada tahun 1897 oleh Emilio Aguinaldo,dan pada tahun 1898 Aguinaldo telah mengadakan kerjasama dengan Amerika Syarikat untuk megusir Sepanyol in mengakibatkan Filipina dikuasai pula oleh Amerika Syarikat.

5. Pada tahun 1899 Aguinaldo negisytiharkan kemerdekaan Filipina tetapi Amerika Syarikat enggan.

Parti Nasional, Parti Liberal, dan Parti Demokrat antara parti yang terpaksa dibenarkan oeh pihak Amerika.

Perkembangan nasionalisme di Indonesia.

Tahap Pertama

1. Memberi tumpuhan terhadap isu-isu pendidikan.Raden Adjeng Kartini mengambil berat tentang kemajuan pendidikan kaum wanita.

2. Budi Utomo tekah ditubuhkan oleh Dr.Wahidin Sudiro pada tahun 1908.dan antar matlamatnya ialah :

i) mengembangkan pendidikan anak-anak tempatan

ii) memajukan ekonomi rakyat

3. Pertubuhan terpenting pada tahap pertama ini ialah Muhammadiyah,antara matlamatnya ialah :

i) menyerbarkan Islam yamg sebenar

ii) menghindari ancaman sekularisme Barat serta agama Kristian.

Tahap Kedua

1.Parti-parti politik memperjuangkan hak mereka,parti ini termasuklah Sarekat Islam (SI), Parti Komunis Indonesia (PKI), dan Parti Nasional Indonesia (PNI).

2. Pada tahun 1912 Sarekat Islam telah ditubuhkan di bawah pimpinan Omar said Tjokroaminoto.

3. Kemudian pada tahun 1920 Sarekat Islam menubuhkan Parti Komunis Indonesia (PKI) yang melancarkan revolusi bersenjata dengan bertujuan untuk menubuhkan sebuah kerajaan komunis, tetapi gagal.

4. Parti Nasionalis Indonesia (PNI) ditubuhkan pada tahun 1927 oleh Soekarno

5. Pada tahun 1929-1931 Soekarno di penjarakan dan pada tahun 1934 dibuang negeri ke Flores.

6. Thamrin telah menubuhkan Gabungan Politik Indonesia pada tahun 1939

Perkembangan nasionalisme di Indo-China

Tahap Pertama

1. Tertumpuh di Vietnam dan diperopori oleh golongan bangsawan dan pegawai yang terdiri daripada golongan Mandarin.Golongan ini berusaha memperjuangkan pemulihan sistem pemerintahan beraja.Manakala golongan menengah yang berpendidikan Barat pula memperjuangkan pendidikan Barat untuk rakyat.

2. Viet Nam Quang Phu Hoi (VNQPH) telah ditubuhkan untuk melancarkan pemberontakan di Tongkin serat gerakan dakyah di Vietnam.

Tahap Kedua

1. Perancis telah bertindsk menangkap pemimpin-pemimpin VNQDD, dan tealh menghukum bunuh pemimpin radikalnya iaitu Nguyen Thai Hoc.

2. Parti telah diteruskan oleh Parti Kominis Vietnam (PKV)

3. Perancis bertindak keras terhadap gerakan nasionalisme hingga memaksa pemimpin PKV iaitu Ho Chi Minh melarikan diri ke Hong Kong.ini menyebabkan gerakan nasionalisne Indo-China kembali kepada corak sederhana.

4. Perancis telah menyekat apa sahaja usaha pembaharuan yang dilakukan oleh Maharaja Bao Dai.

Perkembangan nasionalisme di Burma

Tahap Pertama

1. Perjuangan 2 golongan, iaitu

i) Golongan ami Buddha.

ii) Golongan elit berpendidikan Barat

2. Persatuan Belia Buddha telah ditubuhkan pada tahun 1906 di bawah pimpinan golongan sami Buddha. Matlamat utamanya ialah :

a) mengekalkan tradisi buddha

b) memajukan pendidikan rakyat Burma.

3. "Isu Kasut" untuk membangkitkan semangat nasionalisme yang berkaitan dengan kemarahan orang Burma terhadap orang British yang memakai kasut semasa memasuki kuil Buddha di Burma

4.Pada tahun 1920, Majlis Persatuan am Kesatuan-kesatun Burma yang lebih radikal.

Tahap Kedua.

1. Revolusi pelajar yang tercetus pada tahun 1920,menuntut supaya sebuah universiti dibina untuk rakyat Burma.

2. Golongan sami Buddha telah mencetuskan pemberontakan Saya San pada tahun 1932 melalui Majlis Am Sangha Sametggi yang di pimpin oleh Saya San. Namun pemberontakan beliau tealh gagal

3. Perkembangan Burma telah diperkenalkan pada tahun 1935,juga golongan Thakin iaitu siswazah universiti membentuk Parti Dobama Asiayone di bawah pimpinan para nasionalis seperti aung San, Kyaw Nein, dan U Nu

4. Parti Dobama Asiayone menggelarkan diri mereka sebagai "Tuan".

5. Pada tahun 1937 Dr Ba Maw memenangi pilihan raya dan telah dilantik menjadi Perdana Menteri yang pertama,

Perkembangan nasionalisme di Thailand

Tahap Pertama

1. Thailand tidak pernah dijajah, gerakan nasionalismenya tidak bersifat antipenjajah.

2. Gerakan ini disebabkan oleh 2 perkara iaitu :

a) kegelisahan rakyat terhadap penguasaan poliitk oleh kerabat diraja

b) penentangan terhadap raja berkuasa mutlak.

3. Raja Mongkut dan Raja Chulalongkorn telah mengwujudkan golongan intelektual yang terdedah kepada fahaman liberal, sistem demokrasi dan sistem raja berperlembagaan.

4. Penubuhan Parti Rakyat pada tahun 1932 oleh Nai Pridi Panomtong dan Field Marshall Phibil Songram. Dan parti ini telah melancarkan Revolusi Thai pada tahun yang sama dan telah menamatkan sistem raja berkuasa mutlak tamat.

Tahap Kedua

1. Pada tahap ini rasa tidak puas hati rakyat terhadap cengkaman ekonomi oleh kapitalis Barat dan orang Cina.

2. Phibul Songram telah menjadi Perdana Menteri pada tahun 1938. Beliau telah membuat pembaharuan iaitu :

a) Meluluskan undang-undang untuk menyekat kebebasan dan penguasaan ekonomi Thailand oleh orang Cina.

b) Membubarkan sekolah cina dan akhbar cina

c) Menggalkkan penduduk peribumi supaya melibatkan diri dalam kegiatan ekonomi negara.

d) Mengkhaskan jawatan tertinggi dalam kerajaan untuk penganut agama Buddha.

e) Pada tahun 1939 nama Siam telah ditukar kepada Thailand yang bermaksud Thai Bebas.

f) Bekerjasama dengan Jepun semasa Perang Dunia Kedua.

BAB 2 : NASIONALISME DI MALAYSIA SEHINGGA PERANG DUNIA KEDUA

PERJUANGAN PEMIMPIN TEMPATAN MENENTANG BRITISH

1. Merupakan reaksi spontan menentang British masyarakat tempatan supaya kepentingan mereka tidak dicerobohi da dikuasai oleh orang luar.Dan antara pemimpin tempatan tersebut ialah :

a) Dol Said

b) Linggir

c) Rentap

d) Syarif Masahor

e) Datu Patinggi Abdul Gapur

f) Mat Salleh

g) Dato' Maharaja Lela

h) Yam Tuan Antah

i) Dato: Bahaman

j) Tok Janggut

k) Haji Abdul Rahman Limbong

 

Gerakan Nasionalisme Sehingga Perang Dunia Kedua

1. British telah berjaya menjajah Tanah Melayu,Sarawak, dan Sabah.

2. Penduduk tempatan masih meneruskan perjuangan menentang penjajah walaupun penentangan mereka tidak berjaya.

3. Melalui penibuhan persatuan negeri dan badan sosial, mereka mula membaiki diri dalam bidang pendidikan dan ekonomi.

Faktor-faktor pemangkin nasionalisme.

1.Pengenalan sistem politik Barat

- Sistem politik Barat ini, seorang Residen British diletakkan di negeri-negeri Melayu

2. Pelaksanaan dasar British

- Mengamalkan dasar liberal dalam menggalakkan kemasukan orang asing ke Tanah Melayu.

3. Pengenalan sistem pendidikan Inggeris dan sekolah vernakular Melayu.

- Di perkenalkan pada tahun akhir abad ke-19,dan telah berjaya melahirkan golongan intelektual Melayu.

4. Kesan pendudukan Jepun (1942 - 1945)

- Jepun telah memperkenalkan konsep " Kawasan Kesemakmuran Asia"

5. Keganasan Parti Komunis Malaya (PKM).

- Serangan kejam PKM telah di balas oleh orang melayu,dan tindakan PKM ini telah menimbulkan konflik perkauman dan membangkitkan semangat menentang penjajahan.

6. kemunculan mesin cetak

- Idea menentang penjajah disalurkan melalui buku, akhbar, majalah, kitab agama.

7.Gerakan Pan-Islamisme sedunia

- adalah gerakan intelektual Islam seluruh dunia untuk mencetuskan pemahaman yang lebih mendalam terhadap Islam supaya umat islam menentang penjajahan Barat ke atas negara-negara Islam.

8. Pengaruh kesedaran politik serantau

- Gerakan nasionalisme Indonesia sangat mempengaruhi nasionalisme Melayu di Tanah Melayu kerana Indonesia amat rapat dengan Tanah Melayu dari segi geografi dan budaya.

Gerakan Islah dalam meningkatkan minda bangsa

1.Makna Gerakan Islah ialah yang menyeru supaya masyarakat Melayu membetulkan pandangan mereka terhadap Islam.

2. Pelopor Gerakan Islah juga dikenali sebagai Kaum Muda antaranya :

a) Sheikh Tahir Jalaludin

b) Syed Syeikh al-Hadi

c) Dr. Burhanuddin al-Helmy

3. Saluran Gerakan Islah ini ialah memperjuangkan pemikiran mereka melalui akhbar dan majalah

4. Antara perjuangan mereka ialah :

i) menjana ajaran Islam dari sudut kemajuan dunia

ii) menyeru ekonomi, pendidikan, politik dan sosial orang melayu dimajukan.

iii) mengyematkan sikap mengkritik penjajah ke dalam fikirn orang Islam.

iv) mengkritik raja dan pembesar melayu yang tidak berusaha memajukan orang Melayu.

Peranan akhbar, novel dan majalah dalam pencetus kebangkitan semangat nasionalisme

- Peranan akhbar

- seperti Warta Malaya, Lembaga Malaya, Utusan Melayu, Warta Negara dan Fajar Sarawak telah membangkitkan beberapa topik dari segi politik, eonomi dan sosial.

Dari segi politik

• Mengkritik dasar British yang mengurangkan kuasa raja-raja Melayu
• Melindungi orang Melayu dalam perkhidmatan kerajaan dengan menuntut supaya diadakan Malay Administrative Service (M.A.S)
• Menentang orang dagang yang membuat tuntutun terhadap politik tempatan.
• Menyeru perpaduan dan penyatuan orang Melayu di seluruh Tanah Melayu dalam sebuah pertubuhan kebangsaan.

Dari segi ekonomi

• Menggesa British supaya mengurangkan kemasukan orang dagang.
• Menggalakan penglibatan orang Melayu dalam bidang perniagaan.
• Menggalakan penubuhan syarikat kerjasama.
• Meninta British mengadakan kampung khas Melayu di Kuala Lumpur.
• Melarang orang Melayu dari menjual tanah mereka.
• Menggesa orang melayu supaya bersikap jimat cermat.

Dari segi Sosial/Pendidikan

• Memajukan pendidikan orang Melayu
• Anak perempuan diseru supaya diberikan pendidikan.
• Mementingkan kemahiran tradisional orang Melayu
• Mementingkan pendidikan bahasa Inggeris
• Menggesa orang Melayu supaya tidak meninggalkan pendidikan Islam
• Meminta taraf sekolah Melayu dibaiki melalui pemberian nilai ekonomi.

- Peranan majalah

a) Majalah Guru (1924) membangkitkan isu :

• Anak-anak Melayu diberikan pendidikan
• Perpaduan dalam kalangan orang Melayu
• Semangat cinta akan Negara
• Penentangan terhadap penjajahan.
• Kemajuan bahasa dan sastera Melayu
• Peningkatan taraf hidup orang Melayu
• Perpaduan dalam kalangan kaum.

b) Bulan Melayu (1930) isu yang di bangkitkan :

• Perpaduan dalam kalangan orang Melayu Johor
• Pendidikan bagi laum perempuan
• Wanita sebagai obor untuk memajukan bangsa.

c) Peranan novel

• Pentafsiran kepada persoalan orang Islam
• Perluasan ilmu dalam semua bidang

d) Peranan Novel

• Memberi nasihat semangat kebangsaan
• Menentang penjajah untuk membela maruah bangsa

Perjuangan nasionalisme oleh persatuan-persatuan Melayu